به گزارش روابط عمومی داره کل کتابخانه های عمومی استان فارس، در ادامه برنامه های محفل ادبی قند پارسی، همزمان با روز دانشجو نشست معرفی کتاب «دانشجویان مؤلف» با همکاری اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس و انجمن علمی بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز در شیراز برگزار شد.

غلامرضا کافی، عضو هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی شیراز و دبیر محفل ادبی قند پارسی در این نشست با تبریک روز دانشجو و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای دانشجو عنوان کرد: کتابخانه های عمومی فارس برنامه های ارزنده ای درحوزه کتاب و قلم برگزار می کنند؛ همچنین برنامه هایی برای معرفی نویسندگان بومی و آثار ایشان در این مجموعه برگزار می شود که شایان تقدیر است.

وی تصریح کرد: تمامی معرفی کنندگان این نشست، دانشجویان مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز هستند که بیشتر آن ها بیش از یک اثر تألیفی در کارنامه خود دارند و در حوزه های گوناگون از ترجمه شعر معاصر تا ادبیات عامه در کارهای پژوهشی این افراد دیده می شود.

«هر کلمه آغاز هجرتی است از من به تو»

محمدرضا ضیغمی، دانشجوی دکتری ادبیات حماسی دانشگاه شیراز اولین معرفی کننده این نشست بود. وی گفت: اولین کتاب من به نام «هر کلمه آغاز هجرتی است از من به تو» در سال ۱۳۹۱ چاپ شد و شامل ۶۰ عنوان شعر کوتاه من بود که در دهه هشتاد سروده شد. دغدغه من در این کتاب این بود که شعر چیست و چگونه تعریف می شود.

ضیغمی اضافه کرد: چهار کتاب دیگر در سال ۱۳۹۵ از من چاپ شده است که از جمله آن ها دفتر شعر «چنین شهید تو را نمی دانستم» است که در این کتاب دغدغه های زبانی بیشتر است و از مضمون گرایی بیشتر فاصله گرفته شده است. سه کتاب دیگر ترجمه بوده و شامل کتاب «مونوکرد» ترجمه از آثار یانیس ریتسوس، کتاب «سواران سیاه» ترجمه اثری از استیون کرین و کتاب «برگ های نریخته» ترجمه گزیده هایکوهای ایسا کوبایاشی است.

دو اثر با موضوع ادبیات عامیانه مردم مهارلو

سعیدخسروپور، دکتری ادبیات غنایی و از غزلسرایان پست مدرن استان فارس نیز در این نشست به معرفی کتاب های چاپ شده و آثار در دست چاپ خود پرداخت و گفت: اولین کتاب چاپ شده من با عنوان «به رسم زخم» شامل ۶۹ غزل است.

وی افزود: برای انجام کار پژوهشی در حوزه ادبیات عامه مردم منطقه سروستان که زادگاه خودم است، فراخوانی ارسال و آثار بسیار خوبی از مردم دریافت کردم. تمرکز من در این فراخوان بر دو بخش زبانزد و قصه بود که حاصل آن دو کتاب پژوهشی شد. کتاب اول با نام «زبانزدهای رایج در منطقه ماهلو» که در این اثر ۴۷۰ زبانزد مردم این منطقه بررسی شده است. همچنین کتاب «قصه ها» نیز از همین مجموعه آماده چاپ است و در این کتاب ۶۵ قصه آورده شده است. بخشی از این قصه ها برگردان شده و بخشی با لهجه محلی آورده شده است؛ زیرا در حین نگارش اثر به این نتیجه رسیدم که وقتی لهجه از بین برود، فضاسازی و لطف قصه از بین می رود.

«آماس»، کتابی شامل داستان کوتاه و نمایشنامه

حامد عباسی، دانشجو مقطع دکتری ادبیات حماسی دانشگاه شیراز سومین کتابخوان این نشست به معرفی کتاب خود با عنوان «آماس» پرداخت و گفت: کتاب آماس که در اصل دو کتاب است در یک عنوان چاپ شده و شامل یک نمایشنامه رادیویی و یک داستان کوتاه است. داستان کوتاه این مجموعه به نام «ناریا» با موضوع تاریخی درباره ایران است. بخش دیگر این کتاب نمایشنامه رادیویی است که حاصل تلاش سه ساله من است. این اثر ایده هایی را به مخاطب می دهد که متوجه باشد که در زندگی واقعا چه چیزهایی می تواند ارزش داشته باشد.

عباسی اضافه کرد: کتابی دیگر در دست دارم که در آن کوشیده ام نثر فارسی را برآمده از نثرهای متکلف قدیمی به آشوب بکشم. این کتاب در قالب داستان واره است. همچنین نمایشنامه دیگر به نام «سرو سهی» با استفاده از نثر فارسی سره، کتاب دیگری با موضوع تصحیح متن تاریخی در دوره مغول و کتابی با موضوع راهنمای تصحیح متون در دست اقدام است.

«همسایه با آهیمسا»، بررسی ادبیات پایداری بدون خشونت

سمانه علیزاده دیگر کتابخوان این نشست بود که به معرفی کتاب خود با عنوان «همسایه با آهیمسا» و بررسی سبک ادبیات پایداری بدون خشونت پرداخت. وی عنوان کرد: این کتاب با موضوع  ادبیات پایداری بدون خشونت و آموزه های عرفانی است که در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات سریر به چاپ رسید و حاصل پژوهش من در دانشگاه شیراز است. این اثر سه فصل دارد و در آن  ادبیات پایداری بدون خشونت به عنوان گونه ای از ادبیات پایداری معرفی و مؤلفه های آن مشخص شده است.

علیزاده با اشاره به اینکه نخستین کسی که به ادبیات پایداری بدون جنگ پرداخت، گاندی است، گفت: در این کتاب عنوان شده که ماهاتما گاندی بنیاد پایداری بدون خشونت را آموزش داده و افراد را به این سبک بینش دعوت کرده است. از جمله مولفه های پایداری بدون خشونت می توان به بیزاری از ظواهر دنیوی، شجاعت و بی باکی، نکوهش غرور و خودخواهی، قناعت، ضرورت وجود رهبر فرزانه و ... اشاره کرد.

وی به مقایسه این سبک با ادبیات عرفانی پرداخت و گفت: تمامی اصولی که در ادبیات پایداری بدون خشونت مطرح می شود در متون عرفانی ما نیز وجود دارد و عرفا بر ساختن زندگی بهتر با استفاده از این شیوه تأکید کرده اند. این مؤلفه ها در مثنوی معنوی مولانا و منطق الطیر عطار کاویده و شباهت ها و تفاوت های آن بررسی شده است.

«بررسی قالب های کوتاه شعر فارسی»

در ادامه سیدمهدی موسوی نیا دیگر دانشجوی دانشگاه شیراز به معرفی اثری از خود با عنوان «بررسی قالب های کوتاه شعر فارسی» پرداخت و درباره آن گفت: این کتاب ماحصل پایان نامه کارشاسی ارشد من است که در آن جریان کوتاه سرایی در شعر معاصر در همه قالب های شعر معاصر بررسی شده است. قالب هایی که از سال هشتاد در شعر فارسی اوج گرفتند و در دهه نود کم فروغ شده اند.

وی با تبیین اینکه ماحصل نگارش این کتاب، علاوه بر معرفی قالب ها، پیدا کردن حد و مرزهایی است که بین قالب های شعر کوتاه وجود دارد، ادامه داد: بحثی که خیلی اهمیت داشت موضوع تعیین و تشخیص این قالب های شعر کوتاه بود. سروده های کوتاهی که بدون عنوان مطرح شده و معمولا به همه آن ها هایکو یا طرح گفته می شود. در فصل اول به قالب های شعرهای کوتاه که در عقبه شعر فارسی وجود داشتند و تا معاصر به حیات خود ادامه دادند، همچون دوبیتی و رباعی پرداخته شده است. در فصل بعد به قالب هایی پرداختیم که در دو دهه اخیر ایجاد شده اند. همچنین شباهت ها و تفاوت های آن ها را بررسی کردیم تا مرز آن ها از هم مشخص باشد.

سیدمهدی موسوی نیا با بیان اینکه یکی از قالب هایی پرطرفدار رباعی است، اضافه کرد: در دو دهه اخیر، دوره اوج و کمال رباعی در هفتصد سال اخیر بوده است، به طوری که پس از قرن ششم و دوره اوج خیام در این قالب، رباعی برجسته یا رباعی سرای برجسته ای در ادبیات فارسی وجود نداشته است. در کنار آن، دوبیتی معاصر نیز جست و جو شده است. یافته ها نشان می دهد در مقایسه این دو نوع قالب شعری، دوبیتی حیاتش برآمده از فضای ادبیات کلاسیک است، اما رباعی در شعر معاصر با تغیرات فرمی، زبانی و محتوایی هویتی دیگر یافته است.

«اسلیمی های گنبد نیلی» و «کتیبه های فیروزی» دو اثر با موضوع شاهچراغ (ع)

معصومه مرادی دیگر دانشجوی دکتری زبان و ادبیات دانشگاه شیراز نیز در این نشست به معرفی دو اثر خود پرداخت و گفت: تاکنون نه اثر از من چاپ شده است. کتاب «اسلیمی های گنبد نیلی» کتابی درباره شاهچراغ است که سال ۱۳۹۰ و به سفارش بسیج هنرمندان تدوین و چاپ شد و در سال سال ۱۳۹۱ جایزه کتاب سال رضوی را از آن خود کرد. مقدمه این کتاب را نیز استاد محمدیوسف نیری از استادان ادبیات عرفانی دانشگاه شیراز نوشته اند.

وی اضافه کرد: در این کتاب آثاری که درباره حضرت شاهچراغ سروده شده جمع آوری و منتشر شده است. در این پروژه ما با شاعران فراوانی تماس گرفتیم و درخواست کردیم که شعرهای خود را با این موضوع ارسال کنند یا حتی سرودن شعری با موضوع حضرت شاهچراغ را آغاز کنند؛ زیرا در طول مسیر تالیف کتاب متوجه شدیم که شعرها در این موضوع فراوانی مدنظر را ندارد.

معصومه مرادی با بیان اینکه کتاب در دو قسمت نوشته شده، گفت: بخش اول به شعرهای شاعران از گذشته تا معاصر اختصاص دارد و در بخش دوم به تفصیل آثار شاعران معاصر بررسی شده است. پس از این اثر، کتاب دیگری نیز با عنوان «کتیبه های فیروزی» تألیف شد که تکمیل کتاب اول است و به سیر شعر احمدبن موسی از ابتدا تا کنون می پردازد.

این دانشجوی دانشگاه شیراز در ادامه به اولین مجموع شعر کودک و نوجوان خود با عنوان «روی دوش ابر» نیز اشاره و عنوان کرد: این کتاب در  ۱۳۹۵ منتشر شد و حاوی ۲۶ قطعه شعر نوجوان در قالب و مضامین مختلف شعری است. «روی دوش ابر» در سال ۱۳۹۹ در جشنواره کتاب سال فارس برگزیده بخش کودک و نوجوان شد.

بررسی «صد سال رباعی فارس»

مرضیه مرادی آخرین دانشجوی کتابخوان این نشست با بیان اینکه تاکنون ۱۱ اثر از وی چاپ شده به معرفی کتاب «صد سال رباعی فارس» پرداخت و گفت: این اثر حاصل پایان نامه دوره کارشناسی ارشد من در رشته ادبیات محض است که در سال ۱۳۹۵ چاپ شد. این کتاب در سال ۹۷ برگزیده جایزه شد.

مرادی اضافه کرد: در این کتاب سعی کردیم تا به این پرسش که چرا قالب رباعی در بازه های زمانی مختلف مجددا احیا و بین شاعران پرطرفدار شده است، بپردازیم. در این اثر تاریخچه صد سال رباعی در فارس در سه جریان بررسی شده است. جریان اول از ادبیات مشروطه تا آغاز حکومت پهلوی، دوره دوم از ابتدای پهلوی تا انقلاب اسلامی و جریان سوم از انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۹۱. در هر بخش نیز ویژگی های رباعی آن دوره عنوان و مواردی همچون صورخیال، وزن، قافیه پردازی و ویژگی های زبانی هر دوره بررسی شد.

این بانوی شاعر فارس با اشاره به اینکه در پایان هر دوره نام معروف ترین رباعی سرایان ذکر شده است، اضافه کرد: در بازه معاصر با حجم زیادی از رباعی سرایان روبه رو بودیم که حتی نوپردازی هایی در شعر ایجاد کرده اند. پرکارترین رباعی سرای حوزه دفاع مقدس احد ده بزرگی و در حوزه شعر آیینی ایوب پرند آور را باید نام برد.